Utrata pracy jest bardzo stresującym wydarzeniem. Ty również doświadczasz takiej sytuacji? Może Ci przysługiwać zasiłek dla bezrobotnych. Zobacz, komu i kiedy należy się świadczenie, ile wynosi i w jaki sposób je uzyskać. Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania.
Komu przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?
Zasiłek dla bezrobotnych należy się osobom, które w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających rejestrację w Powiatowym Urzędzie Pracy pracowały przez co najmniej 365 dni.
Mówiąc konkretniej prawo do zasiłku ma osoba, która:
- była przez ten czas zatrudniona i osiągała co najmniej minimalne wynagrodzenie, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy – mogła być to zarówno pensja z tytułu umowy o pracę, jak i umowy zlecenia (o ile były od niej odprowadzane pełne składki);
- lub zamknęła działalność gospodarczą, a w okresie poprzedzającym ten moment (przez co najmniej 365 dni w ostatnich 18 miesiącach) opłacała pełne składki ZUS (te liczone od minimum 60% przeciętnego wynagrodzenia).
Warto podkreślić, że w przypadku utraty pracy zasiłek od razu i na pełny okres przysługuje tylko osobom zwolnionym przez pracodawcę lub tym, których czasowa umowa o pracę wygasła i nie została przedłużona.
Jeśli natomiast to Ty zrezygnowałeś z pracy lub podpisałeś umowę za porozumieniem stron, prawo do zasiłku dla bezrobotnych będzie przysługiwało dopiero po 90 dniach od daty rejestracji w PUP i o tyle czasu zostanie też skrócony. Gdy doszło do zwolnienia dyscyplinarnego, zasiłek może nie zostać wypłacony wcale.
Uwaga! Zasiłek jest przyznawany zarejestrowanym bezrobotnym wyłącznie wtedy, gdy urząd nie jest w stanie zaproponować odpowiedniej pracy, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych czy robót publicznych. Jeśli otrzymasz taką ofertę, ale jej nie przyjmiesz, nie otrzymasz świadczenia.
Sprawdź stan zadłużenia i oferty spłaty na eUltimo.pl
Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?
To, ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych, zależy od stażu osoby uprawnionej. Wyróżnia się trzy stawki: 80%, 100% i 120%. Uwaga! Wysokość świadczenia nie jest uzależniona od wysokości uzyskiwanego wcześniej wynagrodzenia. Jest ona ustalana raz do roku, w czerwcu, a wskazane wówczas stawki obowiązują przez kolejne 12 miesięcy.
Na chwilę obecną (kwiecień 2024) stawki prezentują się następująco:
- przy stażu pracy poniżej 5 lat otrzymuje się 1193,60 zł brutto (1086,18 zł netto) przez pierwsze 3 miesiące otrzymywania świadczenia i 937,30 zł brutto (852,94 zł „na rękę”) aż do wygaśnięcia prawa do wypłaty zasiłku;
- przy stażu od 5 do 20 lat kwoty wynoszą odpowiednio: 1491,90 zł brutto (1357,63 zł netto) przez pierwsze 3 miesiące i 1171,60 brutto (1066,16 zł netto) w kolejnym okresie;
- przy stażu pracy ponad 20 lat można otrzymać 1790,30 zł brutto (1629,17 zł netto) przez pierwsze 3 miesiące, a później 1406,00 zł brutto (1279,46 zł na rękę).
Od otrzymywanego zasiłku dla bezrobotnych są odprowadzane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Osoby zarejestrowane jako bezrobotne mają też opłacane składki zdrowotne.
Jak długo można pobierać zasiłek dla bezrobotnych?
To, na jak długo komuś przysługuje zasiłek dla bezrobotnych, zależy od:
- sytuacji na rynku pracy w danym powiecie;
- sytuacji rodzinnej osoby, która ubiega się o świadczenie.
Podstawowy wymiar wypłaty zasiłku dla bezrobotnych to 180 dni. Przez taki czas świadczenie będzie wypłacane osobom, mieszkającym w powiatach, w których stopa bezrobocia nie przekracza 150% przeciętnej wartości tego parametru na terenie kraju. Określa się to na dzień 30 kwietnia roku poprzedzającego uzyskanie prawa do zasiłku.
Zasiłek dla bezrobotnych może być też wypłacany dłużej – aż do 365 dni. Stanie się tak, gdy:
- stopa bezrobocia w danym powiecie przekraczała 150% wartości krajowej na dzień 30 czerwca roku poprzedzającego uzyskanie prawa do zasiłku;
- bezrobotny ma ponad 50 lat i za sobą minimum 20-letni staż pracy;
- osoba bezrobotna utrzymuje co najmniej jedno dziecko do 15 r.ż. – samotnie lub z małżonkiem, który jest również osobą bezrobotną i nie ma prawa do zasiłku.
Jeśli zasiłek otrzymuje osoba, która sama rozwiązała umowę o pracę lub stało się to za porozumieniem stron, czas wypłaty skraca się do 90 dni. Pierwsze świadczenie jest przekazywane po 90 dniach od rejestracji.
Jak uzyskać zasiłek dla bezrobotnych?
Aby uzyskać zasiłek, zarejestruj się w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. Przy rejestracji będą Ci potrzebne:
- dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość;
- dokumenty potwierdzające Twoje wykształcenie/kwalifikacje – np. świadectwo szkolne, dyplom z uczelni, zaświadczenia o ukończeniu kursów lub szkoleń;
- wszystkie świadectwa pracy.
Jeżeli jesteś osobą z niepełnosprawnością, przedstaw dokumenty potwierdzające ten fakt. Mężczyznom jest potrzebna również książeczka wojskowa.
Kiedy można stracić prawo do świadczeń dla bezrobotnych?
Prawo do zasiłku dla bezrobotnych straci przede wszystkim osoba, która bez uzasadnionej przyczyny odmówi przyjęcia propozycji PUP w zakresie podjęcia pracy, stażu, szkoleniu itp. Jest to równoznaczne z utratą statusu osoby bezrobotnej - o jego przywrócenie (ale już nie świadczenia) można się ubiegać po 120 dniach.
Prawo do świadczeń dla bezrobotnych traci także osoba, która w okresie otrzymywania zasiłku podjęła pracę zawodową na mocy umowy o pracę lub umowy zlecenia/o dzieło. Do zasiłku „dyskwalifikuje” także otrzymywanie innych świadczeń społecznych – np. pielęgnacyjnego, szkoleniowego po ustaniu zatrudnienia, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku stałego z pomocy społecznej.
W razie wątpliwości, czy przysługuje Ci prawo do zasiłku dla bezrobotnych, najlepiej skontaktuj się z Powiatowym Urzędem Pracy. Jego pracownicy przeanalizują Twoją sytuację i pomogą uzyskać świadczenie, jeżeli Ci się należy.
